Αποτελέσματα Πρώτων Συγκριτικών μελετών του EU Kids Online

Ολοένα και περισσότερα παιδιά στην Ευρώπη εκτίθενται σε κινδύνους από τη χρήση του διαδικτύου, φέρνοντάς τα αντιμέτωπα με ποικίλα προβλήματα. Αυτά τα στοιχεία ήρθαν στη δημοσιότητα από το πρόγραμμα EuΚids Online, με αφορμή τη Παγκόσμια Μέρα Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Day).

Η κοινωνική δικτύωση (social networking) εξαπλώθηκε τάχιστα σε όλη την Ευρώπη κατά τον παρελθόντα χρόνο, προς τέρψη πολλών εφήβων. Στη Νορβηγία, για παράδειγμα, το 93% των παιδιών ηλικίας 12-17 ετών, χρησιμοποιούν τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Ακόμα και σε χώρες όπου το ίντερνετ έκανε πρόσφατα την εμφάνισή του, η κοινωνική δικτύωση είναι ιδιαίτερα δημοφιλής –όπως για παράδειγμα στην Εσθονία όπου ο αντίστοιχος αριθμός μαθητών υπερβαίνει τα 2/3 του συνόλου.

Ανεξάρτητα από τα διαφορετικά οφέλη της κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η προσωπική ζωή και η ψυχική ισορροπία των εφήβων τίθενται σε κίνδυνο.

Τα ευρήματα που έρχονται στο φως, προέρχονται από πρόσφατες έρευνες που δημοσιεύτηκαν σε διάφορες χώρες. Το πρόγραμμα Eu Kids Online συλλέγει και συγκρίνει τα ευρήματα αυτά, με στόχο τη σύνταξη μιας συνολικής έκθεσης που θα δημοσιευθεί τον Ιούνιο.
Το Δίκτυο Eu Kids Online, ανακαλύπτει –με στοιχεία που διαφέρουν ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που εντάσσονται σ’ αυτό- ότι πολλοί νέοι δημοσιεύουν στο διαδίκτυο προσωπικά τους δεδομένα.

Από τις 21 χώρες του προγράμματος, τα σχετικά υψηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στις εξής χώρες:

Τσεχία: οι περισσότεροι έφηβοι που χρησιμοποιούν το ίντερνετ, έδωσαν σε αγνώστους προσωπικά τους στοιχεία όπως την ηλεκτρονική τους διεύθυνση (e-mail)-σε ποσοστό 91%, τη φωτογραφία τους- σε ποσοστό 79%, το τηλέφωνό τους –σε ποσοστό 72%
Ιρλανδία: οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης παρακίνησαν πολύ περισσότερα παιδιά να γνωστοποιήσουν προσωπικά τους δεδομένα- από το 28% των παιδιών ηλικίας 9-16 ετών που έδωσαν το όνομά τους ή το 27% εκείνων που έδωσαν τις ηλεκτρονικές τους διευθύνσεις το 2006, τα ποσοστά αυξήθηκαν μέσα στο 2007 στο 79% (στις ηλικίες 10-12 ετών), ενώ το 49% έδωσε τη γενέθλια ημερομηνία τους, το 12% έδωσε τον αριθμό του κινητού τους τηλεφώνου και το 8% τη διεύθυνση κατοικίας τους
Πολωνία: το 64% των παιδιών γνωστοποίησαν τον τηλεφωνικό τους αριθμό, το 42% έδωσαν τη διεύθυνση κατοικίας τους και το 44% έδωσαν φωτογραφία τους

Επίσης, αυξάνονται συνεχώς τα στοιχεία για τους κινδύνους που διατρέχουν οι νέοι στο διαδίκτυο:

Στην Τσεχία, από μια διαδικτυακή έρευνα προέκυψε ότι το 65% των παιδιών 12-17 ετών, συναντήθηκαν με ανθρώπους που επικοινωνούσαν μέσω διαδικτύου –αυτό αποτελεί ένα μέγεθος από μια στο σύνολο 12 χωρών όπου βρέθηκαν παρόμοια στοιχεία, και στοχεύει στο να ενισχύσει την ανάγκη συνειδητοποίησης των κανόνων ασφάλειας στο διαδίκτυο
Στην Ιρλανδία, εξαιρώντας τη μεγάλη συχνότητα με την οποία τα παιδιά γνωστοποιούν προσωπικά τους δεδομένα στο διαδίκτυο, φαίνεται πως οι κίνδυνοι που διατρέχουν είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιοι με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρά το ότι στη συγκεκριμένη χώρα υπήρξε μια αύξηση από το 19% στο 27% των παιδιών ηλικίας 9-16 ετών που κλήθηκαν από αγνώστους να δώσουν προσωπικές πληροφορίες μέσω διαδικτύου. Με άλλα λόγια, φαίνεται ότι η ανάγκη επαγρύπνησης για την ασφάλεια στο διαδίκτυο στην Ιρλανδία είναι μεγάλη.
Η Πολωνία, παραταύτα, προηγείται ως χώρα υψηλού κινδύνου σχετικά με τους κινδύνους του διαδικτύου για τους εφήβους που το χρησιμοποιούν. Το 56% των έφηβων κοριτσιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πέφτουν θύματα ανεπιθύμητης σεξουαλικής συζήτησης και το 52% των παιδιών από 12-17 ετών προσκαλούνται να συναντήσουν κάποιον δια ζώσης –το 44% απ’ αυτά το πραγματοποίησαν και ελάχιστα το είπαν σε κάποιο ενήλικο.

Επιπρόσθετα, τα στοιχεία δείχνουν ότι:

Το 17% των παιδιών (9-12 ετών) στο Βέλγιο, αισθάνθηκαν ότι απειλήθηκαν μέσα στο διαδίκτυο
Το 19% των παιδιών από 6-14 ετών στην Εσθονία, παρενοχλήθηκαν εντός του διαδικτύου από κάποιον άγνωστο
Το 44% των κοριτσιών και το 30% των αγοριών ηλικίας από 12-19 ετών στη Γερμανία είχαν ανεπιθύμητες εμπειρίες σε δωμάτια ανοιχτής επικοινωνίας (chat rooms)
Το 16%, στην Ισλανδία, έλαβαν e-mails ή μηνύματα που τους ανησύχησαν ή τους φόβισαν

Συμπεραίνουμε ως εκ τούτου, ότι:

Υπάρχει καταρχήν ανάγκη καθοδήγησης των εφήβων στο πώς να χρησιμοποιούν το μέσο αυτό, ειδικά σε κάποιες χώρες όπου το διαδίκτυο έκανε πρόσφατα την εμφάνισή του, ή όταν οι εμπειρίες των εφήβων είναι μπροστά συγκριτικά με την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν σ’ αυτές.
Το να γνωστοποιεί κανείς προσωπικά δεδομένα μέσω διαδικτύου δεν οδηγεί απαραίτητα σε μεγαλύτερους κινδύνους, αλλά πάντα υπάρχει αυτή η πιθανότητα –οπότε απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις συμβουλές και οδηγίες που δίνουμε στα παιδιά, κάτι που εξαρτάται από τις εκάστοτε πολιτισμικές αλλά και προσωπικές συνθήκες
Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να συμβάλλουν σ’ αυτήν την προσπάθεια με το να συστήνουν στους εφήβους τρόπους προστασίας της ιδιωτικότητάς τους ή εξασφαλίζοντας ότι οι νέοι καταλαβαίνουν τις επιπτώσεις του να γνωστοποιούν προσωπικά τους δεδομένα

Σύμφωνα με την άποψη της καθηγήτριας του London School of Economics and Political Science (LSE) και διευθύνουσα του προγράμματος EU Kids Online, Sonia Livingstone:

«Παρά το ότι τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι απολαμβάνουν τις ευκαιρίες που τους δίνει το ίντερνετ –ειδικά η κοινωνική δικτύωση- πολλοί απ’ αυτούς γνωστοποιούν προσωπικές τους πληροφορίες χωρίς να συνειδητοποιούν ποιος μπορεί να τις δει. Συμπερασματικά, η έρευνα ανακάλυψε μεγάλο ποσοστό παρενόχλησης (bullying), και ανεπιθύμητων μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου που είναι για μερικούς ιδιαίτερα ενοχλητικά»

Ιστοσελίδες με Πληροφοριακό Υλικό

To Eu Kids Online (http://www.eukidsonline.net/) είναι η πρώτη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο συστηματική συγκριτική μελέτη ερευνητικών δεδομένων, από 21 χώρες, με αντικείμενο την εμπειρία των παιδιών και των νέων στο διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες. Το Δίκτυο, τώρα στο δεύτερο χρόνο εφαρμογής του, χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας “Safer Internet Plus”
Οι χώρες που συμμετέχουν στο Eu Kids Online είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Νορβηγία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο
Το δίκτυο Eu Kids Online δημοσίευσε 2 νέες εκθέσεις το 2007 –μια στην οποία προσδιορίζεται η διαθεσιμότητα ή οι ελλείψεις σε ερευνητικών δεδομένα, μια που αφορά στη συγκριτική μελέτη της Πορτογαλίας, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου με τους παράγοντες που εξηγούν τις διαφορές στις εμπειρίες των παιδιών στο διαδίκτυο ανάμεσα στις χώρες αυτές. Όλες οι εκθέσεις μπορούν να ανακτηθούν από το http://www.eukidsonline.net/
Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ‘Safer Internet Plus’, http://europa.eu.int/information_society/activities/sip/programme/index_en.htm
The Child Exploitation and Online Protection Centre, http://www.ceop.gov.uk/index.asp


Contact: etsaliki@media.uoa.gr